Ściekami określamy wody zużyte przez gospodarstwa domowe i zakłady przemysłowe oraz wody opadowe i roztopowe z powierzchni terenów miejskich i rolniczych różnego rodzaju zanieczyszczenia.
Stopień zanieczyszczenia ścieków ustala się za pomocą wskaźników takich jak m.in. wskaźnik ChZT oraz wielkość stężenia zawiesin ogólnych, związków azotowych i fosforowych. Taka analiza umożliwia dobór odpowiednich metod ich oczyszczania, których podstawowym celem jest ochrona środowiska naturalnego człowieka, a przede wszystkim ochrona czystości wód powierzchniowych.
Gospodarka ściekowa w PKN ORLEN jest prowadzona zgodnie z obowiązującymi przepisami i w oparciu o wewnętrzne procedury, zarządzenia i tzw. normatywy zakładowe. Jakość i ilość ścieków jest na bieżąco monitorowana tak, aby nie zostały przekroczone dopuszczalne parametry określone w pozwoleniu wodno-prawnym.
Zrzut ścieków w Zakładzie Produkcyjnym w Płocku
Parametr | Rok | Wzrost/spadek | |
---|---|---|---|
2013 | 2014 | [%] | |
Ilość ścieków odprowadzonych do Wisły [m3] | 14 033 032 | 13 506 145 | - 3,8 |
Ładunek ChZT w ściekach odprowadzonych do Wisły [kg/rok]1) | 868 645 | 777 954 | - 10,5 |
Zawiesina w ściekach odprowadzanych do Wisły [kg/rok] | 110 861 | 128 308 | 15,7 |
1) Ładunek brutto.
PKN ORLEN posiada wysokosprawną Centralną Oczyszczalnię Ścieków (COŚ), w której oczyszczane są ścieki socjalne, przemysłowe i wody opadowe napływające z obszaru Zakładu w Płocku oraz od firm funkcjonujących na jego terenie. Wszystkie ścieki napływające do COŚ poddawane są procesom wielostopniowego oczyszczania na drodze mechanicznej, fizykochemicznej oraz biologicznej. Oczyszczone ścieki, zgodnie z posiadanym pozwoleniem wodno-prawnym, odprowadzane są do odbiornika. Jakość ścieków, jaką może odprowadzić dana instalacja, jest ściśle określona w tzw. normatywie jakościowo–ilościowym, aktualizowanym co roku. W PKN ORLEN część ścieków oczyszczonych wykorzystywana jest powtórnie do produkcji wody gospodarczej i ppoż, co znacznie zmniejsza ilość wody pobieranej z Wisły oraz ładunki zanieczyszczeń odprowadzane do odbiornika.
Ilość oczyszczonych ścieków odprowadzonych do Wisły i poziom pobranej wody na tle przerobionej ropy naftowej
Spadek ilości oczyszczonych ścieków odprowadzanych do odbiornika o 3,8% w stosunku do roku 2013 spowodowany był mniejszym napływem ścieków do COŚ, przy jednoczesnym wzroście o 11,7% ilości zawróconych ścieków do produkcji wody gospodarczej i ppoż. Spadek ładunku ChZT odprowadzanego do Wisły o 10,5% w roku 2014 spowodowany był spadkiem o 3,8% ilości ścieków odprowadzanych do odbiornika w stosunku do roku 2013. Spadek ładunku fenolu w oczyszczonych ściekach o 47% spowodowany był jego mniejszym napływem na COŚ, który był efektem postojów remontowym instalacji petrochemicznych, przy jednoczesnym spadku ilości ścieków odprowadzanych do odbiornika w stosunku do roku 2013.
W okresie obowiązywania pozwolenia wodno-prawnego PKN ORLEN od 2012 roku wykonuje pomiary jakości wód płynących do rzeki Wisły 300 m powyżej i 1 000 m poniżej miejsca odprowadzania oczyszczonych ścieków, z częstotliwością co najmniej raz na pół roku w okresach dodatnich temperatur, w zakresie wskaźników: pH, azot ogólny, fosfor ogólny, indeks fenolowy i indeks oleju mineralnego.
Z badań wynika, że praktycznie w żadnym przypadku teoretyczny przyrost stężenia zanieczyszczeń nie przekracza poziomu dokładności pomiarowej. Można więc wnioskować, że odnotowane przyrosty zanieczyszczeń wody w rzece nie mogą być spowodowane odprowadzanymi z PKN ORLEN ściekami oczyszczonymi. Na podstawie powyżej zaprezentowanych wyników badań oraz wyników obliczeń uznano, że rzeczywisty zasięg oddziaływania Zakładu Produkcyjnego PKN ORLEN w Płocku na wody Wisły jest jedynie lokalny i nie jest zauważalny już w odległości ok. 1 km od wylotu ścieków oczyszczonych.
Lokalizacja punktów pomiarowych jakości wód odbiornika ścieków
W roku 2014 w Zakładzie Produkcyjnym w Płocku nie wystąpiły przypadkowe uwolnienia substancji niebezpiecznych do gruntu.
W Zakładzie PTA we Włocławku wszystkie rodzaje ścieków powstające w wyniku produkcji kwasu tereftalowego odprowadzane są do poszczególnych systemów kanalizacyjnych ANWIL S.A.
Ilość i jakość odprowadzonych ścieków przez Zakład PTA we Włocławku
Parametr | Rok | wzrost / spadek [%] | |
---|---|---|---|
2013 | 2014 | ||
Ilość ścieków odprowadzanych do kanalizacji ANWIL S.A. [m3] | 1 844 880 | 1 817 516 | -1 |
Ładunek ChZT w ściekach odprowadzanych do kanalizacji ANWIL S.A. [kg/rok] | 5 803 158 | 6 157 565 | 6 |
Ładunek BZT5 w ściekach odprowadzanych do kanalizacji ANWIL S.A. [kg/rok] | 4 401 009 | 2 838 520 | -36 |
Kobalt w ściekach odprowadzanych do kanalizacji ANWIL S.A. [kg/rok] | 641 | 649 | 1 |
Ładunki zanieczyszczeń w ściekach odprowadzanych przez Zakład PTA do kanalizacji spółki ANWIL
Spadek ładunku BZT5 w ściekach w 2014 roku, w porównaniu z rokiem 2013, miał związek ze znacznie mniejszym ładunkiem BZT5 (różnica o 36%) w ściekach po procesie odzysku metali, na co z kolei miała wpływ usprawniona podczas remontu praca filtra.
Ilość odprowadzanych do środowiska ścieków dla Grupy ORLEN
Rodzaj ścieków | Ilość ścieków odprowadzonych do środowiska [m3] | ||
---|---|---|---|
2012 | 2013 | 2014 | |
Przemysłowe | 38 679 045 | 36 105 273 | 42 046 900 |
Pozostałe | 7 412 654 | 15 879 710 | 12 300 481 |
Ogółem | 46 091 699 | 51 984 983 | 54 347 381 |
Dane za rok 2013 i 2014 uwzględniają 36 spółek GK ORLEN (w tym PKN ORLEN S.A.).
Różnice w skali oddziaływania w latach 2012 i 2013 wynikają z szerszej prezentacji danych, tj. włączenia do dotychczasowego zestawienia 34 spółek, Energomedia Sp. z o.o. oraz Spolana a.s